Czym jest okluzja i jaki ma wpływ na zdrowie zębów?

Okluzja to termin odnoszący się do sposobu, w jaki zęby górne i dolne stykają się ze sobą podczas zamykania ust. Jest to jeden z elementów zdrowia jamy ustnej, który ma wpływ na funkcjonowanie całego układu stomatognatycznego, czyli zespołu struktur odpowiedzialnych za mowę, żucie i przeżuwanie pokarmu. Prawidłowa okluzja zapewnia równomierne rozłożenie sił podczas gryzienia i żucia. Ma to przełożenie na zdrowie zębów, stawów skroniowo-żuchwowych, mięśni oraz dziąseł.

Przeczytaj również: Most na implantach. Wygodne i trwałe rozwiązanie w protetyce stomatologicznej

Spis treści:

• Okluzja
• Rodzaje
• Leczenie
• Podsumowanie

Czym jest okluzja?

Okluzja, czyli zgryz odnosi się do kontaktu między zębami górnymi (szczęki) a zębami dolnymi (żuchwy). Właściwie ustawione zęby zapewniają płynny i harmonijny kontakt między sobą, umożliwiając prawidłowe przeżuwanie pokarmów, mowę oraz funkcjonowanie całego układu stomatognatycznego. Zgryz może być różny w zależności od osoby, ale kluczowe jest to, aby siły podczas żucia były równomiernie rozłożone. Prawidłowa okluzja charakteryzuje się:

• Idealnym ustawieniem zębów w łukach zębowych.
• Harmonijnym i symetrycznym kontaktem między zębami górnymi i dolnymi.
• Brakiem nadmiernego nacisku na określone zęby lub stawy.

Okluzja obejmuje również wzajemne działanie mięśni, stawów skroniowo-żuchwowych i zębów. Każda nieprawidłowość w którymkolwiek z tych elementów może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

Okluzja – rodzaje

Zgryz można podzielić na kilka rodzajów w zależności od ułożenia zębów górnych i dolnych względem siebie:

1. Zgryz prawidłowy (eugnatyczny)
   W zgryzie prawidłowym zęby górne lekko zachodzą na zęby dolne, a kontakt między nimi jest równomierny. Taki zgryz zapewnia odpowiednią równowagę sił, więc wpływa korzystnie na zdrowie zębów, dziąseł i stawów skroniowo-żuchwowych.
2. Zgryz krzyżowy
   Zgryz krzyżowy występuje wtedy, gdy zęby dolne nachodzą na górne. Może dotyczyć jednego lub kilku zębów. Tego typu nieprawidłowość prowadzi do nierównomiernego rozłożenia sił, a to może skutkować przeciążeniami zębów i stawów żuchwy.
3. Zgryz otwarty
   Charakteryzuje się brakiem kontaktu między zębami górnymi a dolnymi w przedniej części jamy ustnej lub po bokach. Osoby z tym zgryzem mogą mieć problemy z gryzieniem i przeżuwaniem, a także z mową.
4. Zgryz głęboki
   Zgryz głęboki to sytuacja, w której zęby górne znacznie zachodzą na dolne, często pokrywając je w znacznym stopniu. Może prowadzić do uszkodzenia zębów, ich ścierania, a także problemów ze stawami skroniowo-żuchwowymi.
5. Zgryz przewieszony
   To sytuacja, w której zęby górne nadmiernie zachodzą na dolne, powodując przeciążenie konkretnych zębów i stawów żuchwy.

Jak leczyć nieprawidłową okluzję?

Leczenie nieprawidłowej okluzji zależy od jej przyczyny i stopnia zaawansowania. W niektórych przypadkach konieczne jest podjęcie specjalistycznych działań stomatologicznych i ortodontycznych. Aparaty ortodontyczne, zarówno stałe, jak i ruchome, mogą korygować układ zębów, przywracając prawidłową okluzję. Leczenie ortodontyczne Szczecin jest skuteczne zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Jednak im wcześniej zostanie rozpoczęte, tym lepsze rezultaty można osiągnąć.

W niektórych przypadkach, gdy zęby są mocno starte, konieczne może być ich rekonstrukcja za pomocą koron, licówek lub wypełnień kompozytowych. Odbudowa zniszczonych zębów przywraca ich funkcjonalność i estetykę, poprawiając jednocześnie okluzję. Natomiast, w skrajnych przypadkach, gdy okluzja jest poważnie zaburzona, konieczne może być leczenie chirurgiczne. Operacje ortognatyczne pomagają poprawić pozycję szczęki i żuchwy, przywracając prawidłowy zgryz.

Podsumowanie

Okluzja to nie tylko kwestia estetyki. To przede wszystkim kwestia zdrowia jamy ustnej i całego organizmu. Prawidłowy zgryz zapewnia równomierne rozłożenie sił podczas żucia, które chroni zęby, dziąsła, stawy i mięśnie przed przeciążeniami. W przypadku wad zgryzu istotne jest podjęcie odpowiednich kroków leczenia, takich jak ortodoncja, rekonstrukcja zębów czy chirurgia ortognatyczna. Co więcej, regularne wizyty u stomatologa i ortodonty pozwalają na monitorowanie stanu okluzji i podejmowanie działań profilaktycznych lub leczniczych, jeśli zajdzie taka potrzeba.